Trong nghệ thuật làm wagashi, có nhiều cách nặn và trang trí bánh để tạo nên vẻ đẹp tinh tế, phù hợp với từng mùa và dịp lễ. Khám phá tài hoa đằng sau những chiếc bánh Nhật tuyệt đẹp trong bài viết dưới đây.
Bánh bọc vụn đậu đỏ Kinton
Kinton là một trong những phương pháp tạo hình wagashi đầy thú vị, mang đến cảm giác mềm mại và tự nhiên, như một bức tranh thu nhỏ của bốn mùa Nhật Bản. Đặc trưng của kỹ thuật này là lớp vỏ bánh được bao phủ bởi những sợi vụn đậu trắng hoặc đậu đỏ, tạo hiệu ứng xù xì nhưng vô cùng tinh tế, gợi lên hình ảnh lá thu rơi, bông tuyết nhẹ nhàng hay bụi hoa nở rộ.
Bánh Kinton.
Quá trình làm Kinton bắt đầu bằng việc nghiền mịn nhân đậu rồi ép qua rây để tạo ra những sợi nhỏ, tơi xốp. Tiếp đó, lớp nhân bánh được nặn tròn, rồi khéo léo phủ những sợi đậu lên trên, để từng đường nét tự nhiên lan tỏa, như những đám mây bồng bềnh. Đôi khi, nghệ nhân pha thêm chút màu từ nguyên liệu tự nhiên như lá ngải cứu, khoai tím hay hoa anh đào muối, khiến bánh trở nên rực rỡ như một khu vườn nhỏ trên lòng bàn tay.
Bánh Kinton.
Mỗi chiếc bánh Kinton là một tác phẩm nghệ thuật, vừa mang vẻ đẹp ngẫu hứng, vừa ẩn chứa sự tỉ mỉ của người thợ làm bánh. Khi thưởng thức cùng matcha, lớp vỏ đậu tơi xốp tan dần, hòa cùng vị ngọt dịu của nhân bên trong, tạo nên một khoảnh khắc thư thái đầy thi vị.
Nghệ thuật nặn hình thủ công Nerikiri
Là một trong những kỹ thuật trang trí wagashi tinh xảo bậc nhất, Nerikiri đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và óc thẩm mỹ của người nghệ nhân. Được làm từ hỗn hợp bột đậu trắng và bột nếp, Nerikiri có độ dẻo mịn hoàn hảo, dễ dàng tạo hình thành những bông hoa anh đào mỏng manh, chiếc lá mùa thu rực rỡ hay thậm chí cả một bức tranh phong cảnh thu nhỏ.
Bánh Nerikiri.
Khi làm Nerikiri, nghệ nhân không chỉ dùng tay mà còn sử dụng những dụng cụ đặc biệt như dao tre, que gỗ, lược nhựa để cắt, gọt, khắc những đường nét tinh tế. Màu sắc của bánh được lấy cảm hứng từ thiên nhiên, pha trộn từ các nguyên liệu tự nhiên như lá ngải cứu xanh, bột hoa anh đào hồng nhạt, khoai tím hay bột nghệ vàng ấm áp.
Bánh Nerikiri.
Mỗi mùa, Nerikiri lại khoác lên mình một diện mạo mới, phản ánh sự đổi thay của thiên nhiên. Khi thưởng thức cùng matcha, vị ngọt thanh tao của bánh hòa quyện với chút đắng nhẹ của trà xanh, mang lại một trải nghiệm tinh tế, thư thái, như đang thưởng thức vẻ đẹp của từng khoảnh khắc trong năm.
Phương pháp quấn khăn trà đạo Chakin-shibori
Tên gọi “Chakin-shibori” này xuất phát từ cách sử dụng chakin, chiếc khăn vải dùng trong trà đạo, để tạo nên những nếp gấp mềm mại trên bề mặt bánh, tựa như những nụ hoa vừa khẽ hé nở hay những dòng nước nhẹ nhàng uốn lượn.
Bánh Chakin-shibori.
Để làm Chakin-shibori, người thợ sẽ đặt nhân bánh vào giữa lớp bột đậu trắng mềm mịn, sau đó dùng một tấm vải lụa hoặc khăn trà đạo bọc lại, nhẹ nhàng xoắn và ép để tạo hình. Khi mở khăn ra, bề mặt bánh hiện lên những đường vân mỏng uyển chuyển, tự nhiên như được bàn tay gió vẽ lên. Đôi khi, người nghệ nhân sẽ nhấn nhá thêm một chấm màu nhỏ ở giữa bánh, mô phỏng nhụy hoa, hoặc rắc nhẹ một lớp bột vàng kinako để tăng thêm chiều sâu cho vẻ ngoài giản dị nhưng cuốn hút.
Bánh Chakin-shibori.
Chính sự đơn giản mà tinh tế ấy khiến Chakin-shibori trở thành một món wagashi được yêu thích trong trà đạo, nơi vẻ đẹp tự nhiên và sự thư thái tinh thần được đặt lên hàng đầu. Khi kết hợp cùng matcha, bánh tan nhẹ trên đầu lưỡi, để lại vị ngọt thanh tao hòa quyện với hậu vị trà xanh dịu nhẹ, như một bản hòa ca nhẹ nhàng của thiên nhiên và nghệ thuật.
Đổ khuôn ép bánh khô Rakugan
Không giống như những loại wagashi mềm dẻo khác, Rakugan có kết cấu khô, giòn tan và thường mang hương vị ngọt dịu từ đường wasanbon, loại đường thượng hạng của Nhật Bản. Chúng là một trong những loại wagashi mang vẻ đẹp thanh nhã, tinh tế, được tạo hình bằng kỹ thuật đổ khuôn và ép bột.
Bánh Rakugan.
Quá trình làm Rakugan bắt đầu bằng việc trộn bột gạo nếp rang hoặc bột đậu nành với đường wasanbon, sau đó thêm một chút nước hoặc syrup để tạo độ kết dính vừa phải. Hỗn hợp này được cho vào những chiếc khuôn gỗ chạm khắc tinh xảo, rồi dùng tay ấn nhẹ để nén chặt, giúp bánh có hình dáng sắc nét và giữ được kết cấu mong manh đặc trưng. Khi khuôn được mở ra, những chiếc bánh nhỏ nhắn hiện lên với những hoa văn thanh tao như hoa anh đào, cúc, sóng nước hay hình quạt Nhật Bản,...
Bánh Rakugan.
Bánh Rakugan thường xuất hiện trong trà đạo, được dùng kèm với matcha đậm vị, để vị ngọt mịn màng của bánh cân bằng với vị đắng nhẹ của trà. Khi đặt lên lưỡi, bánh tan dần như một cơn gió thoảng qua, để lại dư vị tinh tế, nhẹ nhàng, đúng như tinh thần thanh tịnh của nghệ thuật wagashi.
Tạo vân loang màu Hikimochi
Mang đến những dải màu loang nhẹ nhàng, tựa như sắc trời chuyển mình theo mùa hay những cánh hoa khẽ đung đưa trong gió, Hikimochi quả thật là một phương pháp trang trí wagashi độc đáo. Với kỹ thuật này, mỗi chiếc bánh không chỉ là một món ngọt tinh tế mà còn là một tác phẩm nghệ thuật phản ánh vẻ đẹp tự nhiên đầy thơ mộng.
Hikimochi.
Để tạo hiệu ứng loang màu của Hikimochi, trước tiên, lớp bột nerikiri hoặc mochi được cán mỏng, tạo bề mặt mịn màng. Sau đó, người thợ sẽ thêm một lớp màu nhẹ từ các nguyên liệu tự nhiên như bột matcha xanh, bột hoa anh đào hồng nhạt hay khoai tím. Bằng một chiếc que gỗ hoặc lược nhỏ, họ nhẹ nhàng kéo màu, để từng sắc thái hòa quyện vào nhau một cách uyển chuyển, mềm mại như làn nước gợn sóng hay mây trời chuyển sắc lúc hoàng hôn.
Hikimochi.
Những chiếc wagashi được trang trí theo phong cách Hikimochi luôn mang đến cảm giác thanh thoát và tinh tế, gợi lên sự hài hòa của thiên nhiên. Khi thưởng thức cùng matcha, vị ngọt dịu của bánh kết hợp với vị đắng nhẹ của trà tạo nên một trải nghiệm trọn vẹn, nhẹ nhàng và thư thái.
Bánh nướng tạo màu Yaki-gashi
Một số loại wagashi được nướng nhẹ trên bề mặt, tạo hiệu ứng loang màu tự nhiên hoặc in hoa văn bằng khuôn nung, và cách này được gọi là Yaki-gashi. Không giống như những loại wagashi mềm dẻo thường thấy, Yaki-gashi có lớp vỏ hơi se lại, bề mặt được điểm tô bởi những mảng màu vàng nâu nhạt, tạo hiệu ứng giống như ánh nắng sớm mai phủ lên cánh đồng lúa chín.
Yaki-gashi.
Trước tiên, người thợ nặn bánh từ bột đậu trắng, bột nếp hoặc bột mì, tùy vào loại wagashi được chế biến. Khi tạo hình xong, bánh được nướng nhẹ trên chảo hoặc lò nướng với nhiệt độ vừa phải. Để tạo hiệu ứng màu sắc tinh tế, người thợ sẽ khéo léo xoay mặt bánh, điều chỉnh thời gian nướng sao cho bề mặt không bị cháy mà chỉ ánh lên sắc vàng nâu ấm áp. Đôi khi, khuôn gỗ hoặc dụng cụ khắc họa tiết cũng được dùng để ép nhẹ lên mặt bánh, tạo nên những hoa văn cổ điển như hình hoa anh đào, lá phong hay sóng nước.
Yaki-gashi.
Wagashi sử dụng kỹ thuật Yaki-gashi không chỉ đẹp mắt mà còn có hương thơm dịu dàng, vị ngọt thanh tao. Khi kết hợp với matcha, lớp vỏ bánh hơi giòn nhẹ bên ngoài tan dần trong miệng, hòa quyện với vị trà xanh, tạo nên một khoảnh khắc thưởng thức đầy thư thái và ấm áp.
Những phương pháp trang trí truyền thống lâu đời này đã được gìn giữ và bảo tồn đến tận bây giờ, mang đến cho hậu thế vẻ đẹp tinh tế, vừa ngon mắt vừa ngon miệng.
