Nhẹ, trong và thanh thoát đến mức gần như có thể nhìn thấy ánh sáng xuyên qua, sứ xương (bone china) từ lâu đã được xem là chuẩn mực của vẻ đẹp và sự tinh tế. Nhưng đằng sau dáng vẻ mong manh ấy là một hành trình dài của khám phá, sáng tạo và cả những thử nghiệm tình cờ đã làm thay đổi lịch sử ngành gốm sứ thế giới.
Châu Âu khám phá bí mật của sứ phương Đông
Từ thế kỷ 17, sứ Trung Hoa được xem là “vàng trắng”, thứ vật liệu kỳ diệu kết hợp giữa độ cứng, độ trong và vẻ đẹp thuần khiết mà châu Âu chưa từng có. Những món đồ sứ được mang đến qua Con Đường Tơ Lụa hay các đoàn tàu buôn Đông Ấn nhanh chóng trở thành biểu tượng của địa vị xã hội, được trân quý trong các cung điện và phòng khách quý tộc.
Sứ xương bone china.
Bị cuốn hút bởi vẻ đẹp ấy, các nghệ nhân châu Âu miệt mài tìm cách tái tạo “china”, một từ họ dùng để chỉ đồ sứ, xuất phát từ tên gọi “China”, tức Trung Quốc. Dù đã tạo ra được những loại sứ mềm, song sản phẩm vẫn thiếu độ trong, độ trắng và sự tinh tế đặc trưng của sứ phương Đông. Cơn khát khám phá bí mật của “vàng trắng” tiếp tục thôi thúc họ đi xa hơn.
Sự ra đời tình cờ của sứ xương (bone china)
Cuối thế kỷ 18, tại trung tâm công nghiệp và sáng tạo là Anh Quốc thời bấy giờ, một người thợ gốm tên Josiah Spode đã vô tình thay đổi cục diện. Trong một lần thử nghiệm, ông trộn tro xương động vật vào hỗn hợp nguyên liệu sứ với mong muốn tăng độ trắng và độ bền. Kết quả vượt ngoài mọi dự đoán! Ông tạo ra một loại sứ mới mỏng, nhẹ, có ánh sáng mờ ảo khi soi dưới đèn và đặc biệt bền hơn hẳn các loại sứ truyền thống.
Sứ xương bone china.
Thành phần của sứ xương được định hình với khoảng 40 - 50% tro xương, kết hợp cùng kaolin và feldspar, hai khoáng chất đặc trưng trong sản xuất sứ. Sự xuất hiện của tro xương không chỉ cải thiện độ trắng và độ trong, mà còn tạo nên chất âm thanh vang trong đặc trưng khi gõ nhẹ vào thành chén, khiến sứ xương trở thành loại sứ vừa bền, vừa có giá trị thẩm mỹ hiếm có.
Bone china - Tên gọi và biểu tượng của đẳng cấp Anh Quốc
Tên gọi “bone china” nghe qua tưởng đơn giản, nhưng lại ẩn chứa cả câu chuyện văn hóa. “Bone” nghĩa là xương, gợi nhớ đến thành phần tạo nên độ trong đặc biệt của sứ. “China” không còn chỉ là tên một đất nước, mà đã trở thành danh từ chỉ chung cho đồ sứ, biểu tượng của sự tinh tế.
Sứ xương bone china.
Ngay từ khi ra đời, sứ xương nhanh chóng chinh phục giới quý tộc Anh và trở thành chuẩn mực cho “fine china”, nghĩa là những bộ ấm chén, đĩa ăn, đồ trà thượng hạng được sử dụng trong các buổi tiệc hoàng gia. Vẻ đẹp sáng mịn, ánh men ngà trong và độ mỏng như tơ khiến sứ xương không chỉ là vật dụng, mà là biểu tượng của phong cách sống thanh lịch Anh quốc.
Sứ xương bone china.
Trải qua thế kỷ 19, sứ xương lan tỏa khắp châu Âu, trở thành niềm tự hào của nghệ thuật gốm phương Tây, và cũng là minh chứng cho khát vọng chạm tới sự hoàn mỹ trong từng chi tiết của con người.
Hành trình lan tỏa của sứ xương từ nước Anh đến thế giới
Vẻ đẹp của sứ xương không dừng lại ở biên giới nước Anh. Cùng với làn sóng giao thương và giao lưu văn hóa, kỹ thuật chế tác sứ xương đã lan tới Nhật Bản, để rồi những nghệ nhân tinh tế tiếp nhận và phát triển nó theo cách riêng.
Sứ xương bone china.
Tại đây, các thương hiệu như Noritake đã thổi vào sứ xương tinh thần Á Đông thật nhẹ nhàng, tỉ mỉ và giàu cảm xúc. Nếu sứ xương Anh thể hiện sự sang trọng cổ điển, thì sứ xương Nhật Bản Noritake lại mang nét hiện đại, tinh giản và gần gũi hơn, nhưng vẫn giữ trọn vẻ thanh lịch vốn có. Sự kết hợp giữa kỹ nghệ sứ truyền thống và tư duy thiết kế đương đại đã giúp Noritake tạo nên những bộ sưu tập sứ xương mang dấu ấn toàn cầu, trở thành một tác phẩm nghệ thuật sống trong đời thường.
Sứ xương bone china.
Ngày nay, sứ xương đã vượt qua giới hạn của những bữa tiệc quý tộc. Từ các nhà hàng fine dining cho đến bàn ăn gia đình, bone china vẫn giữ nguyên sức hấp dẫn của mình, một biểu tượng của sự tinh tế, trang nhã và bền bỉ cùng thời gian.
Từ một thí nghiệm ngẫu nhiên của Josiah Spode hơn hai thế kỷ trước, sứ xương đã đi một hành trình dài để trở thành chuẩn mực của cái đẹp trong thế giới đồ sứ. Ngày nay, tinh hoa ấy vẫn được tiếp nối qua từng thiết kế của Noritake khi mỗi đường men, mỗi sắc trắng đều kể lại câu chuyện về sự hoàn hảo được chạm khắc bằng thời gian.
Khám phá các bộ sưu tập sứ xương Noritake tại JADIN ngay thôi!
